خطا های تحقیقات بازاریابی الزاما مرتبط با نمونه نیست. در واقع خطا هایی که به نمونه مرتبط می شوند اندک هستند اما، برعکس خطا هایی که به نمونه مرتبط نمی شوند بسیار متعدد هستند و به همین دلیل باید با دقت کافی بتوان این خطا ها را حل کرد. یکی از خطا هایی که در تحقیقات بازاریابی رایج است و به نمونه نیز مرتبط نمی شود خطایی است که در اثر آگاهی از منبع تحقیق بازاریابی رخ می دهد! ممکن است تعجب کنید و با خودتان بگویید این حالت که از منبع تحقیقات مطلع باشیم بسیار خوب است اما، واقعیت این است که در عالم واقعی در تحقیقات بازاریابی مصاحبه شوندگان زمانی که از منبع تحقیقات بازاریابی مطلع می شوند پاسخ های درستی را منعکس نمی کنند.
به نمونه های زیر توجه کنید:
- ما نماینده شرکت خیام الکتریک هستیم و می خواهیم نطر شما را در ارتباط با پریز برق های تولید شده توسط این شرکت بدانیم؟
- ما نماینده انتشارات سیته هستیم و تمایل داریم نظر شما را در ارتباط با کتاب های چاپ شده توسط این انتشاراتی بدانیم؟
این سوال ها در ظاهر ساده هستند و در واقع زمان چندانی هم از مصاحبه شونده نمی گیرند اما، بسیاری از مصاحبه شوندگان از دادن پاسخ روشن به این گونه سوال ها اجتناب می کنند. علت این رفتار مشخص است! زیرا آنان تا متوجه منبع تحقیقات بازاریابی می شوند از دادن پاسخ صحیح و بروز احساس واقعی خود اجتناب می کنند. این کار دلیل علمی مشخصی ندارد و می توان آن را نوعی تغییر رفتار ناشی از شرایط دانست. در واقع در این جا علم بازاریابی و تحقیقات بازاریابی به علم روانشناسی متصل می شود.
چرا این حالت رخ می دهد؟!
بسیاری از افراد پاسخ دهنده گمان می کنند که با بروز احساس واقعی خود نسبت به سوال مطرح شده در تحقیقات بازاریابی در خرید های آینده خود از شرکت مد نظر با مشکل روبرو می شوند! البته این تنها یک دلیل برای بروز چنین رفتاری است و همان طور که بیان کردیم علت بروز این رفتار هنوز نامشخص و متعدد است.
به همین دلیل بهترین راهکار برای رهایی از این خطا در تحقیقات بازاریابی این است که با ترفند هایی از روشن شدن منبع تحقیقات بازاریابی برای پاسخ دهنده اجتناب کنیم. این راهکار به تجربه و مهارت مصاحبه کننده بستگی دارد به هر میزان مهارت و تجربه مصاحبه کننده بیشتر باشد، راحت تر می تواند از بروز چنین خطا هایی جلوگیری کند.
