پرسش نامه ها انواع مختلف و گوناگونی دارند. هر کدام از انواع پرسش نامه ها می توانند اطلاعات مورد نیاز پژوهشگر را در اختیار او قرار دهند. یکی از پرسش نامه هایی که در تحقیقات بازاریابی طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است، پرسشنامه پستی است. پرسش نامه های پستی در مواردی استفاده می شود که پاسخ دهندگان تمایل ندارند که با آن ها مصاحبه شخصی شود یا پاسخ دهندگان زمان انجام مصاحبه را ندارد زیرا مشغله هایشان بسیار است. اگر در انجام تحقیقات بازاریابی با این گروه از پاسخ دهنگان روبرو هستید و در ضمن به اطلاعات آنان نیز نیاز دارید ناگزیر هستید تا از پرسش نامه های پستی استفاده نمایید. در برخی موارد صاحبان شرکت ها یا سازمان ها نگران این هستند که نظر و سلیقه پرسشگر در جریان پاسخ هایی که پاسخ دهندگان می دهند دخیل شود. به همین دلیل آن ها تمایل دارند برای پیشگیری از وقوع چنین مشکل هایی از پرسش نامه های پستی استفاده نمایند. در پرسش نامه های پستی، پاسخ ها توسط مصاحبه گران منحرف نمی شود و برای جلوگیری از مخدوش شدن پاسخ ها بیشترین حفاظت ممکن انجام می شود.
برای طراحی یک پرسش نامه پستی بسیار خوب در تحقیقات بازاریابی نیاز است که؛
- پرسش ها ساده طراحی شود. پرسش ها باید مفهوم مد نظر پرسشگر را منتقل کنند و هم پیچیدگی خاصی در مطرح کردن آن ها وجود نداشته باشد زیرا، در این روش پاسخ دهنده در صورت مواجه شدن با ابهام به پرسشگر دسترسی نخواهد داشت.
- جمله هایی که در این نوع پرسش نامه ها در تحقیقات بازاریابی استفاده می شود باید از قانون صراحت پیروی کنند.
از معایب پرسش نامه های پستی در تحقیقات بازاریابی این است که؛
- هزینه های پیگیری آن ها بالا است.
- در بیشتر مواقع پاسخ های دریافتی در این نوع از پرسش نامه ها پایین است. زیرا، پاسخ دهنده ها پاسخ دادن به آن را به زمان دیگری موکول می کنند و در نهایت بسیار محتمل است که به فراموشی سپرده شود. در برخی مواقع نیز اگر پاسخ دهنده متوجه مفهوم سوال ها نشود ممکن است سوال های متعددی را پاسخ ندهد که همین امر سبب خواهد شد، پاسخ های دریافتی از پرسش نامه های پستی در تحقیقات بازاریابی کاهش یابد.
- سرعت در این پرسش نامه ها پایین است زیرا، فرایند آن زمان بر است. بنابر این اگر پژوهشگری از نظر زمان در مضیغه باشد استفاده از پرسش نامه های پستی در تحقیقات بازاریابی توصیه نمی شود.
