Skip to main content
Tag

پژوهشگر

چگونه از دام تحقیقات بازاریابی راجع به مساله نادرست دوری گزینیم؟

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

در تحقیقات بازاریابی معمولا دام هایی وجود دارد که سبب می شود پژوهشگر به اشتباه وارد این دام ها شود. یکی از این دام های مرتبط با تحقیقات بازاریابی برگزیدن نادرست مساله تحقیقات بازاریابی است. اگر مساله تصمیم گیری در تحقیقات بازاریابی به درستی مشخص نشده است یا هنوز واضح نیست بهترین راهکار این است که؛ انجام تحقیقات بازار را تا مشخص کردن مساله تحقیق به تعویق بیاندازید. واقعیت این است که، اگر ندانیم مساله تحقیقات دقیقا چیست؟ نمی توانیم به درستی تحقیقات را هدایت کنیم و در نهایت نتیجه دلخواه را نیز کسب نمی کنیم. ضرب المثلی در ایران وجود دارد که می گوید زمانی که نمی دانی می خواهی کجا بروی هر راهی می تواند تو را به آن جا برساند… در تحقیقات بازاریابی واضح نبودن مساله تحقیقات مانند؛ یک دام است. این دام سبب می شود که پژوهشگر ناخواسته وارد این دام شود. اگر پژوهشگر به وضوح نداند مشکل و مساله تحقیقات چیست؟ هر راهی که برای انجام تحقیقات بازاریابی انتخاب نماید کمترین فایده را برای انجام تحقیقات دارد.

 

برای رهایی از چنین دامی باید از چه راهکاری استفاده کرد؟

  • پژوهشگر ابتدا لازم است که موقعیت اختصاصی تحقیقات بازار را به دقت مورد واکاوی قرار دهد.
  • برای مشخص شدن مساله تحقیقات بازاریابی نیاز است که به محیط تحقیقات نیز توجه کافی شود. این محیط می تواند شامل محیط فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و… باشد.
  • بررسی مساله عملیاتی جانشین در تحقیقات نیز سبب می شود که موضوع تحقیقات بازاریابی واضح تر گردد. در همین راستا اگر پیامد های هر مسیر عملیاتی را نیز مد نظر قرار دهیم می توانیم از شدت ابهام در تحقیقات بازار بکاهیم.
  • محقق باید از اهداف تصمیم گیرندگان مطلع شود و جلسه های متعددی را با تصمیم گیرندگان تحقیقات برگزار کند تا بتوانند مساله تحقیق را به درستی انتخاب نماید و در نهایت از شدت ابهام مساله بکاهند. در این جلسه ها تصمیم گیرندگان می توانند مشکل را برای محقق شرح دهند و اطلاعات اولیه را در اختیار محقق قرار دهند. محقق با دانستن اطلاعات اولیه از زبان تصمیم گیرندگان بدون شک بهتر می تواند از مساله تحقیق آگاه شود.

 

 

در تحقیقات بازاریابی مطلع شدن از اهداف و نگرش تصمیم گیرنده مهم است…

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

همان طور که می دانید زمانی که قرار است تحقیقات بازاریابی انجام شود نیاز است که موارد بسیاری مورد بررسی قرار گیرد. بسیاری از افراد تحقیقات بازاریابی را تنها، انجام مراحل مختلف تحقیقات می دانند مانند گرفتن نمونه، تجزیه و تحلیل ها، آمارگیری ها و… اما، قبل از شروع تحقیقات بازاریابی به موارد دیگر نیز باید توجه کرد تا بتوان فرایند تحقیقات را بهتر طی کرد. یکی از مهم ترین بخش هایی که در انجام تحقیقات باید به آن توجه کرد، بررسی اهداف و نگرش تصمیم گیرندگان و متولیان تحقیقات است.

 

توجه به نگرش

نگرش متولیان و تصمیم گیرندگان متفاوت است. برخی از تصمیم گیرندگان حاضر به ریسک کردن هستند و بنابر این، این طرز نگرش آن ها بر روی فعالیت هایشان و خواسته های آن ها در جریان تحقیقات بازاریابی تاثیر گذار است. برخی تصمیم گیرندگان دقیقا نقطه مقابل گروه اول هستند و تمایلی به ریسک کردن ندارند و محتاط هستند. این نوع نگرش نیز بر روند فعالیت های پژوهشی اثر گذار است. رویکرد افراد تصمیم گیرنده نسبت به مخاطره بر موقعیت های تصمیم گیری در فرایند پژوهش بازاریابی تاثیر های اساسی و قابل توجه ایی می گذارد.

 

توجه به اهداف

با توجه به نگرش افراد متولی نیاز است که اهداف این افراد نیز، برای پژوهشگر روشن شود. پژوهشگر باید بداند که، چه نوع اهدافی برای تصمیم گیرندگان مهم است تا بر اساس اهدافی که تصمیم گیرندگان دارند سوال های پژوهش را تعیین نماید. متاسفانه توجه به نگرش و اهداف تصمیم گیرندگان در تحقیقات بازاریابی به ندرت مورد توجه قرار می گیرد. البته مشخص کردن اهداف نیز باید اصولی باشد. در برخی مواقع زمانی که پژوهشگر از تصمیم گیرندگان می خواهد که اهدافشان را بیان کنند، آن ها به صورت کلی به بیان موضوع می پردازند و در این امر دقت کافی نمی کنند. کلی گویی کمکی به پژوهشگر نمی کند، و بنابر این نمی تواند بر فرایند تحقیقات بازاریابی نیز تاثیر گذار باشد. در چنین شرایطی پژوهشگران به ناچار به استخراج اهداف می پردازند. به همین دلیل است که تا جایی که امکان دارد باید اهداف به صورت موجز مشخص شود تا بتواند گره ایی از تحقیقات بازاریابی باز نماید.

 

چگونه بهترین موقعیت تصمیم گیری را در تحقیقات بازاریابی ایجاد کنیم؟

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

یکی از موارد مهم در تحقیقات بازاریابی این است که بتوانیم برای تشخیص درست مشکل ابتدا موقعیت تصمیم گیری را به بهترین حالت ممکن برای خود فضا سازی نماییم. همان طور که می دانید یکی از مسئولیت های هر پژوهشگری در انجام تحقیقات بازاریابی این است که، بتواند خود را  در موقعیت های مختلفی قرا دهد تا با دید بهتری تحقیقات بازاریابی را انجام دهد.

به منظور درک بهتر مشکل و تشخیص مساله بهترین کار این است که پژوهشگر موقعیت های تصمیم گیری را در تحقیقات بازاریابی برای خود ایجاد نماید.

فرض کنید جریان پژوهشی بررسی مشکل شرکت آلفا یا یک شخص باشد. در چنین شرایطی می توان موقعیت های زیر را برای پی بردن به مشکل؛ در تحقیقات بازاریابی پی گیری کرد؛

  • ممکن است علت شکل گیری مشکل ناشی از محیط پیرامون باشد. بنابر این محیط باید به دقت بررسی شود.
  • از ساده ترین موقعیت های تصمیم گیری در نظر گرفتن حالت دو موقعیتی است. در این حالت شرکت یا شخص تنها دو موقعیت را در دو سر طیف پیش روی خود مشاهده می کند. (خوب و بد) و باید یکی از آن دو موقعیت را انتخاب کند.
  • ممکن است در نتیجه انتخاب یکی از موقعیت های تصمیم گیری در جریان تحقیقات بازاریابی دو نتیجه ایجاد شود. بنابر این بهترین و ساده ترین روش برای تعیین انتخاب موقعیت این است که، به انتخاب نتیجه ایی دست زند که در چند عامل نسبت به سایر نتایج ارجحیت دارد.

 

کدام موقعیت را انتخاب کنیم؟!

در هر موقعیتی که پژوهشگر در آن قرار می گیرد معمولا چندین موقعیت تصمیم گیری وجود دارد اما، هر پژوهشگر برای اینکه بتواند بهترین انتخاب را در دست یابی به موقعیت برتر داشته باشد، بهتر است به این نکته توجه کند که، کدام موقعیت عایدی بیشتر و در ضمن مفیدتری را به جریان تحقیقات بازاریابی می افزاید و با کدام موقعیت تصمیم گیری می توان به ریشه یابی بهتر مشکل دست یافت.

 

فرآیندی زمان بر در انجام تحقیقت بازاریابی…

انجام چنین اموری زمان بر است. علاوه بر زمان فاکتور های دیگری نیز در این امر تاثیر گذار هستند. به عنوان نمونه، استفاده از تیمی کار بلد می تواند شما را در دریافت بهتر نتایج یاری رساند.

 

اهمیت شناخت محیط پیرامون در تحقیقات بازاریابی

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

یکی از مهم ترین مواردی که می توان در انجام تحقیقات بازاریابی به آن اشاره کرد شناخت کامل محیط پیرامون است. هر پژوهشگری باید بتواند درک درستی از شرایط حاکم بر جامعه داشته باشد. از بین عوامل مختلفی که در محیط پیرامون باید به آن دقت کافی کرد توجه به شرایط اقتصادی است.

در انجام تحقیقات بازاریابی؛

  • شرایط اقتصادی حاکم بر کشور را مد نظر قرار دهید.
  • به شرایط اقتصادی صنعتی که در ارتباط با آن پژوهش می کنید بیشتر دقت کنید.
  • شرایط اقتصادی شرکت یا سازمانی که برای آن تحقیقات بازاریابی انجام می دهید را به صورت کامل رصد کنید.

به غیر از محیط اقتصادی پژوهشگر باید بداند که چه اهرم های فشار محیطی بر فعالیت های شرکت یا سازمان اثر گذار است. همچنین باید دانست که شرکت یا سازمان چه منابعی را برای تصمیم گیری درست در اختیار دارد. زمان نیز گرچه به طور کامل در دسته عوامل محیطی قرار نمی گیرد اما، بر عوامل محیطی تاثیر بالایی دارد پس باید در نظر گرفت که چارچوب های زمانی در شرکت تا چه اندازه بر تحقیقات بازاریابی و سایر عوامل در سازمان یا شرکت تاثیر گذار است. فرهنگ عامل دیگری است که در عوامل محیطی دسته بندی می شود. فرهنگ سازمانی در هر شرکتی می تواند متفاوت از سایر شرکت ها باشد. به عنوان نمونه: در برخی از شرکت ها فرهنگ سازمانی به گونه ایی است که بر روند تصمیم گیری ها در تحقیقات بازاریابی اهمیت بسیاری می دهند اما، در برخی از شرکت ها این دستور های مدیر است که،در پیشبرد مرحله به مرحله تحقیقات بازاریابی به شدت تاثیر گذار است. بنابر این برای انجام یک پژوهش مناسب باید دانست که فرهنگ سازمانی به چه مواردی بیش از پیش اهمیت می دهد و چه عواملی را در پیشبرد فعالیت ها مهم می داند.

اگر بدون توجه به عامل محیط و زیر شاخه های آن تحقیقات بازاریابی را انجام دهیم مانند این است که بدون توجه به مهم ترین فاکتور ها پژوهش را انجام داده ایم. بنابر این، در چنین حالتی تنها باعث اتلاف بودجه پژوهشی سازمان یا شرکت شده ایم.

 

تحقیقات بازاریابی با استفاده از گروه های متمرکز

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

تحقیقات بازاریابی به شیوه های گوناگونی قابل انجام است. یکی از روش هایی که می توان با کمک آن تحقیقات بازاریابی خوبی را انجام داد، استفاده از گروه های متمرکز است. گروه های متمرکز، از ۶ الی ۱۰ نفر تشکیل شده اند. در این شیوه محقق از این افراد دعوت به عمل می آورد تا در یک بحث چند ساعته شرکت کنند. محقق با استفاده از این روش به راحتی می تواند به اطلاعات مورد نیاز در تحقیقات بازاریابی دست یابد.

نیاز به یک مجری متبحر…!

این نوع گروه ها نیازمند یک مجری نیز هستند. مجری می تواند خود محقق باشد یا کسی باشد که برای این کار از او دعوت شده است. مجریِ چنین گروه هایی در تحقیقات بازاریابی باید شخصی متبحر باشد که نسبت به موضوع اطلاعات کافی دارد. بعلاوه او باید توانایی تحلیل کنش های گروه را نیز داشته باشد.

انتخاب محل و در نظر گرفتن پاداش

در این شیوه به شرکت کنندگان در تحقیقات بازاریابی مبلغی به عنوان پاداش داده می شود و این جلسه ها در مکان های غیر رسمی مانند منزل یا مکان های راحتی مانند کافه ها انجام می شود.

بررسی خطا های روش گروه متمرکز در تحقیقات بازاریابی

در حالت کلی بسیاری از شرکت های تولید کننده محصول های مصرفی از این شیوه در تحقیقات بازاریابی خود استفاده می کنند. این شیوه می تواند دیدی واقع گرایانه تر و روشن تر را فراهم کند. البته باید در نظر گرفت که پژوهشگر نباید به راحتی هر پاسخی را به کل جامعه تعمیم دهد بلکه پس از بررسی های همه جانبه و با توجه به پاسخ های دریافتی می تواند چنین تصمیمی را اتخاذ کند. علت این کار نیز آن است که در گروه های متمرکز اندازه نمونه کوچک است بنابر این نباید به راحتی هر پاسخی را به کل جامعه ی پژوهشی تعمیم داد بلکه باید پس از بررسی های لازم چنین تصمیمی را گرفت. همچنین باید در نظر گرفت که، در این گونه گروه ها از روش تصادفی در انتخاب اعضای گروه استفاده نشده است و افراد مشخصی به گروه متمرکز و جلسه دعوت شده اند. بنابر این، بهترین حالت این است که محقق برای بالا بردن اعتبار تحقیقات بازاریابی بررسی های همه جانبه ایی را در ارتباط با پاسخ های دریافتی انجام دهد و در نهایت پس از در نظر گرفتن تمام موارد پاسخ ها را به کل جامعه تعمیم دهد.

 

پرسش نامه های بسته در تحقیقات بازاریابی چند دسته هستند؟

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

در تحقیقات بازاریابی برای استفاده از پرسشنامه می توانید از پرسش های بسته و یا پرسش های باز استفاده کنید. اما استفاده از هر کدام از پرسش ها می تواند با دسته بندی های ریز تری نیز صورت گیرد. بسیاری از افراد گمان می کنند پرسش نامه های بسته در تحقیقات بازاریابی تنها پرسش نامه هایی هستند که از چند سوال چند گزینه ایی تشکیل شده اند! در حالی که پرسش نامه های بسته می تواند انواع و اقسام گوناگونی داشته باشد. به نمونه های زیر دقت کنید:

دو گزینه ایی

برخی پرسش نامه های بسته به صورت سوال های دو گزینه ایی مطرح می شوند. به عنوان مثال: برای پرسش در ارتباط با علایق معمولا از این پرسش نامه ها بهره می برند.

  • آیا برای گرفتن اتاق در مجموعه هتل های لاله علاقه دارید رزرو اینترنتی داشته باشید؟

  • بلی
  • خیر

چند گزینه ایی

اما، پرسش های بسته دو گزینه ایی همیشه کارساز نیستند و نمی توانند در روند تحقیقات بازاریابی بهبود ایجاد کنند. گاهی پژوهشگر باید از پرسش های بسته دیگری برای پژوهش بهره ببرد. برخی از پرسش نامه های بسته می تواند چند گزینه ایی باشد. فقط دقت کنید اگر قرار است سوال های شما با پاسخ چهارگزینه ایی همراه باشد تمام سوال های پرسش نامه بسته باید از این شیوه تبعیت کند و نمی توانید پرسشی را با پنج گزینه و پرسش دیگر را با سه گزینه طراحی کنید. از پرسش های چند گزینه ایی زمانی استفاده می شود که در روند تحقیقات بازاریابی نیازمند دریافت اطلاعاتی هستید که از دو حالت یا دو فرم خارج است.

  • اگر قرار باشد به سفر خارج از کشور بروید ترجیح می دهید چند همسفر داشته باشید؟

  • هیچ کس
  • دو نفر
  • سه نفر
  • چهار نفر
  • بیش از چهار نفر

مقیاس لیکرت

گاهی لازم است در پرسش نامه های بسته در تحقیقات بازاریابی از پرسش های مقیاسی استفاده کنید. یکی از این مقیاس ها، مقیاس لیکرت است. مقیاس لیکرت می تواند برای پرسش های توافق یا عدم توافق مفید باشد. در مقیاس لیکرت پرسش ها به صورت جمله ایی خبری بیان می شود. در واقع با بیان جمله ایی سعی در پی بردن به توافق یا عدم توافق شخص پرسش شونده داریم.

  • همواره خدمات ارائه شده توسط هتل های پنج ستاره بهتر از سایر هتل ها است.

  • شدیدا مخالفم
  • مخالفم
  • نظری ندارم
  • موافق
  • بسیار موافقم

استفاده از پرسش نامه های بسته در تحقیق بازاریابی اشکال گوناگونی دارد. در این مطلب به سه حالت از پرسش نامه های بسته اشاره کردیم. در مطلب های بعدی به موارد دیگری در این خصوص در تحقیقات بازاریابی اشاره خواهیم کرد. با سایت خودتان همراه باشید…

فرآیند تحقیقات بازاریابی ، مرحله سوم

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

فرآیند تحقیقات بازاریابی از چندین بخش تشکیل شده است. اگر پژوهشگری بخواهد تحقیقات بازاریابی خوبی را انجام دهد باید طبق مراحلی که در فرآیند تحقیقات بازاریابی است پیش رود تا در نهایت بتواند نتیجه مطلوبی را از این تحقیقات کسب نماید. در مطلب های پیشین به بیان چند مورد از این فرآیند پرداخته ایم در این مطلب نیز تلاش می کنیم شما را با ادامه فرآیند تحقیق بازاریابی آشنا نماییم.

مرحله چهارم و مسائل مهم و قابل توجه!

  • مرحله چهارم از تحقیقات بازاریابی طراحی فرم های جمع آوری اطلاعات است. در این مرحله باید مشخص کرد که از چه فرم هایی و به شکلی استفاده باید کرد. ممکن است پژوهشگری بخواهد که از پرسشنامه استفاده نماید اما باید به طراحی فرم پرسشنامه خود نیز دقت کافی داشته باشد. به عنوان نمونه: پژوهشگر باید به مواردی از جمله باز یا بسته بودن سوال نیز بپردازد. باز و بسته بودن سوال ها در تحقیقات بازاریابی بسیار مورد توجه است. معمولا سوال های بسته که به صورت چند گزینه ایی ارائه می شوند به زمان کمتری برای پاسخگویی نیاز دارند اما، سوالا های باز معمولا زمان بیشتری را می طلبند زیرا پاسخ دهنده باید به شرح پاسخ بپردازد. البته در انتخاب نوع سوال تنها عامل زمان مطرح نیست! بلکه باید دانست که موضوع تحقیقات بازار با کدام نوع سوال بهتر انطباق دارد. در واقع پژوهشگر باید بداند که گاهی برخی از موضوعات به سوال های چند گزینه ایی نیاز دارند و برخی از تحقیقات بازاریابی نیز به سوال های باز و پاسخ های تشریحی از پاسخ دهنده وابسته هستند.
  • در این مرحله بسیاری از پژوهشگران تمایل دارند که هدف کامل تحقیق از دید پاسخ دهنده پنهان بماند تا پاسخ ها با سوگیری همراه نشود. اما، در برخی مواقع نیز نیاز است که هدف از تحقیقات بازاریابی به صورت کامل و جز جز شده برای پاسخ دهنده مشخص شود تا در نهایت بتوان پاسخ های بهتری را دریافت کرد.
  • از مسائل دیگر که در این مرحله از تحقیقات بازاریابی نیاز است، توجه به این مورد است که آیا باید برای پاسخ ها ضریبی در نظر گرفت یا خیر؟ این تصمیمات معمولا توسط پژوهشگر تحقیق اخذ می شود.

در مرحله طراحی فرم های جمع آوری اطلاعات در فرآیند تحقیقات باید به تمام موارد بالا دقت کرد. حتی اگر پژوهشگر علاقه دارد از مشاهده یا روش های دیگری برای گردآوری اطلاعات استفاده کند باید به صورت دقیق به بررسی همه جانبه روش اخذ شده بپردازد تا در نهایت بتواند نتیجه دلخواه را پس از اتمام تحقیقات بازاریابی کسب نماید. بسیاری از پژوهشگران از این مرحله تحقیقات بدون توجه و سَرسَری می گذرند اما، واقعیت این است که این مرحله نیز مانند سایر مراحل نیازمند توجه و دقت است.

 

فرآیند تحقیقات بازاریابی قسمت دوم

By آرشیو مقالات تخصصی No Comments

در مطلب قبلی در این زمینه به دو مرحله از فرآیند تحقیقات بازاریابی اشاره شد. در این قسمت به مرحله های بعدی فرآیند تحقیقات بازاریابی اشاره می کنیم.

مرحله سوم در تحقیقات بازار مشخص کردن روشی برای جمع کردن اطلاعات مورد نیاز در تحقیقات بازاریابی است. در حالت کلی اطلاعاتی که در تحقیقات بازاریابی در دسترس پژوهشگران در ابتدا قرار می گیرد اطلاعات ثانویه یا دست دوم نام دارد. این نوع اطلاعات، به دلایلی به غیر از دلیل اصلی تحقیق در گذشته جمع آوری شده اند و معمولا ابتدا شرکت هایی که خواهان تحقیقات بازاریابی هستند این نوع اطلاعات را در اختیار پژهشگران قرار می دهند. این اطلاعات در بخش های داخلی شرکت ها وجود دارد مانند: اطلاعات سالانه فروش، اطلاعات حاصل از عمده فروشی های شرکت، اطلاعات بازار های صادراتی و سایر اطلاعاتی از این دست می توانند اطلاعات ثانویه را تشکیل دهند. البته گاهی این اطلاعات به صورت کامل در شرکت ثبت نشده است و می توان از گزارش های منتشر شده از اتحادیه ها یا دولت ها استفاده کرد.

حال ممکن چنین اطلاعاتی برای کسب منابع ثانویه، برای پژوهشگر کافی نباشد بنابر این راه چاره چیست؟ در این گونه موارد در تحقیقات بازاریابی می توان از اطلاعات بانک های اطلاعاتی نیز استفاده کرد.

اگر اطلاعات ثانویه برای تحقیق مفید یا کافی نبود تکلیف چیست؟؟؟

بهترین راهکار برای این منظور این است که از داده ها اولیه یا داده های اصلی در تحقیقات بازاریابی استفاده شود. داده اولیه همان طور که از نام آن بر می آید نوعی داده اصلی است که صرفا با توجه به موضوع تحقیق جمع آوری می شود. بنابر این برای کسب داده های اولیه در تحقیقات بازاریابی می توان از مشاهده استفاده کرد. استفاده از پرسشنامه نیز راه دیگری است. بعلاوه پرسش های مطرح شده می تواند از روش های مختلفی چون حضوری یا تلفنی و یا حتی مکاتبه ایی جمع آوری گردد.

دو فاکتور مهم…

در به دست آوردن اطلاعات در تحقیقات بازاریابی، برای پژوهشگران دو گزینه بسیار مهم است:

  1. زمان
  2. هزینه

هر پژوهشگری با توجه به زمانی که برای تحقیقات خود در نظر گرفته است و با توجه به هزینه ایی که برای این پروژه اختصاص داده شده است شروع به جمع آوری اطلاعات از منابع بیان شده می نماید. مرحله گردآوری اطلاعات مرحله مهم و قابل توجه ایی در تحقیقات بازاریابی است. به هر میزان در جمع آوری اطلاعات از منابع موثق بیشتر دقت شود نتایج تحقیقات بازاریابی قابل اعتمادتر است.

شماره تماس جهت مشاوره!