می خواهم امروز شما را با یک بیماری مهلک تر از کرونا آشنا کنم که باید با همکاری و تلاش آن را کنترل کنیم!
اولین بار در کشور هلند کشف شد؛ این بیماری مثل کرونا است و در صورتی که به آن توجه نکنیم می تواند به سرعت منتشر شود و خیلی ها را آلوده کند! می تواند منجر به فقر مطلق یک عده کثیری از مردم جامعه شود! بیماری هلندی یا همان Dutch disease یک مفهوم اقتصادی است که رابطهٔ بین بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی همچون نفت و رکود در بخش صنعت را توضیح می دهد.
بیماری هلندی چیست؟ و آیا ما دچار این بیماری هستیم؟
چند سال است که در بین صاحب نظران اقتصادی کشور به این موضوع اشاره می شود که یکی از دلایل عدم توفیق ما در بحث اقتصادی دچار شدن کشور به بیماری هلندی است؛ حال این بیماری چیست؟ و علائمش چیست؟ و آیا واقعا ما به آن دچاریم؟ به بیان ساده و روان این بیماری زمانی رخ می دهد که درآمدهای یک کشور بر اثر عوامل فصلی به صورت تصاعدی و ناگهانی افزایش یابد و دولت به عنوان متولی امور اقتصادی کشور، به تصور دائمی بودن این درآمدها آن را در جامعه تزریق کند.
این بالا رفتن حجم پول در جامعه باعث افزایش درآمد مردم می شود و در ادامه وقتی فرد وضعش خوبتر شود به تبع تقاضایش نسبت به قبل افزایش می یابد. اگر این افزایش تقاضا به صورت جهشی و مدیریت نشده انجام شود، عرضه کالا و خدمات جوابگوی تقاضای درخواست شده را نخواهد داشت و تعادل عرضه و تقاضا بر هم می‌خورد و در نتیجه قیمت‌ها افزایش می‌یابد. بیماری هلندی از زمانی رخ می دهد که دولت نقش خود را به خوبی ایفا نکند و نتواند این پول باد آورده که از فروش نفت، طلا، مس و یا هر سرمایه ای از کشور را به خوبی مدیریت کند.
در ابتدا امر سعی می کند برای پایین نگه داشتن قیمت ها متوسل به افزایش تولید شود که به احتمال زیاد نا کام می ماند چون سطح تقاضا خیلی بیشتر از توان تولید کشور خواهد بود و در ادامه دست به دامن واردات می شود تا تورم حاصل از افزایش سطح عمومی قیمت ها را کنترل کند که در این مرحله موفقیت کوتاه مدت نائل می شود. ولی کمی بعدتر وقتی به پشت سرش نگاه می کند با انبوهی از کارخانه های رنگارنگ داخلی مواجه می شود که در مواجه با کالای وارد شده به دلیل هزینه تمام شده بالاتر برشکست شده اند.
در ادامه به محض اینکه این دوران سپری شود و یا منبع درآمد به هر دلیلی قطع شود کشور فلج می شود. تصور کنید منبع درآمد کشور از فروش نفت و یا هر ماده خام و یا هر محصول نهایی باشد و به واسطه تحریم و یا کرونا نتواند درآمد سابق را به جامعه تزریق کند چه اتفاقی می افتد؟ قیمت هایی که تا قبل از این به واسطه واردات کالای مشابه و تعادل در بازار تنظیم شده بود به سرعت بالا می رود آن هم با مدل فاکتوریلی!
از طرفی دیگر همان طور که گفته شد به واسطه سیاست های غلط دولت در دوران بیماری هلندی به واسطه واردات سنگین، بسیاری از واحد های تولیدی فلج شده اند و توان پاسخگویی به این حجم بالای تقاضا را ندارند در نتیجه در این شرایط کشور اعلام بر شکستگی می کند! حالا با این همه صغری و کبری چیدن ها آخرش چه می شود؟ چطور بیماری هلندی را می شود خوب کرد؟
جواب به این سوال بستگی به دولت، تصمیم گیران اقتصادی و همچنین همت واحد های تولیدی دارد که چطور از پس این داستان بر بیایند. به نظر می رسد در دوران کنونی، که کشور با کاهش فروش نفت، تحریم های کمر شکن و کرونا رو به رو است بهترین شرایط برای تبدیل کردن این تهدیدات به فرصت هاست. باید با تحمل یک دوره ریاضت اقتصادی، تلاش و پشت کار، اونم به مدل ژاپنی، دوره جدیدی را در اقتصاد برای کشور رقم بزنیم و بتوانیم بعد از ۴۶ سال درگیری با این بیماری مهلک از دستش رهایی یابیم.
- آقای بازاریاب = بازاریابی صنعتی
- موسسه تحقیقاتی ایده = تحقیقات بازار
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید: کانال تلگرام آقای بازاریاب | پیچ اینستاگرام بزاززاده
